Onderzoekers van de Technische Universiteit Eindhoven zijn druk bezig een test te ontwikkelen om bij koeien een verboden groeihormoon aan te tonen dat de melkproductie verhoogt. Uniek aan de nieuwe methode is dat het ‘dopinggebruik’ meteen is vast te stellen met de camera van een smartphone. De Eindhovense onderzoekers werken samen met het instituut voor voedselveiligheid RIKILT Wageningen UR en het Arnhemse bedrijf EuroProxima.
Recombinant bovine somatropine (rBST) is een hormoon dat kan worden gebruikt om de melkproductie van koeien te verhogen. In de Europese Unie is het toedienen van dit hormoon al sinds 2000 verboden, omdat koeien er onder meer uierontstekingen en klachten aan de poten van kunnen krijgen. Handhaving van het verbod is echter lastig, omdat er nog geen betrouwbare en snelle tests op de markt zijn.
De bedoeling is om speciale lichtgevende sensoreiwitten te maken die van kleur veranderen zodra ze binden aan antilichamen die de koe aanmaakt tegen het ingespoten hormoon, vertelt Maarten Merkx, TU/e-hoogleraar Protein Engineering. “Je neemt wat melk of bloedserum en voegt hier het sensoreiwit aan toe. Hoe hoger de concentratie antilichamen tegen het hormoon, hoe meer de kleur van het eiwit verschuift van groen naar blauw.”
Die kleurverandering kun je ter plekke eenvoudig vaststellen door met een smartphone een foto te maken en de RGB-waarden van de foto te vergelijken. Merkx: “Omdat de test gebaseerd is op bioluminescentie, hoef je het sample niet te belichten en heb je dus ook geen aanvullende apparatuur nodig. Alleen de verhouding tussen groen en blauw in de foto is van belang. Een student heeft hiervoor al een eenvoudige eerste app ontwikkeld.”
De eerste en belangrijkste stap binnen dit project, waarvoor de deelnemende partijen een KIEM-subsidie van NWO hebben gekregen, is het maken van een eiwitsensor die specifiek bindt aan de antilichamen. “Koeien maken mogelijk verschillende antilichamen aan tegen dit groeihormoon. Onze partner RIKILT heeft monsters van melk en serum die we kunnen gebruiken om te testen of onze sensoreiwitten goed binden aan deze antilichamen. Als dat lukt, zal de detectie geen probleem zijn en kan EuroProxima hiermee verder om de test gebruiksvriendelijker te maken voor commerciële toepassingen.”
De ontwikkeling past in de bredere lijn van het onderzoek van Merkx. Hij werkt aan de ontwikkeling van eenvoudige testen om infectieziekten aan te tonen, met dezelfde soort van lichtgevende eiwitten als die in de test voor koeien. Vooral voor ontwikkelingslanden, waar de gangbare testen te duur zijn, is zo’n eenvoudige en snelle ‘eiwittest’ een oplossing.