Mensen die het voorkomen van falen nastreven, kunnen even creatief zijn als mensen die succes nastreven.
Fotocredits: Sean MacEntee (cc)
Ze komen echter op een andere manier tot creatieve ideeën.
Marieke Roskes laat zien dat mensen die succes nastreven, meer bereidheid hebben om risico’s te nemen. Zij denken op een associatieve manier, waarbij ze grote gedachtesprongen maken. Wanneer mensen het voorkomen van falen nastreven, worden ze voorzichtiger en denken ze op een systematische manier, waarbij ze in kleine stapjes voortbouwen op hun vorige ideeën.
Deze laatste aanpak is vrij intensief en vermoeiend. Hierdoor worden creatieve prestaties van mensen die gericht zijn op het voorkomen van falen, gemakkelijk ondermijnd als ze zich niet volledig op hun creatieve taak kunnen richten, bijvoorbeeld bij multi-tasking of werken onder tijdsdruk.
Roskes deed dertien experimenten waarin deelnemers gemotiveerd werden om positieve doelen na te streven of om negatieve consequenties te voorkomen. Ze gaf de deelnemers creatieve opdrachten, zoals brainstormen over milieubescherming.
In een aantal experimenten vroeg Roskes deelnemers om creatieve inzichtproblemen – een soort puzzels waarbij mensen ongewone verbanden moeten leggen – op te lossen.
Op basis van haar bevindingen doet Roskes een aantal aanbevelingen voor de praktijk. Om creativiteit te stimuleren kunnen het beste positieve doelen worden gesteld. In plaats van het benadrukken van negatieve consequenties van het niet halen van een deadline kunnen mensen bijvoorbeeld worden aangemoedigd om een zo goed mogelijk product te leveren als mogelijk is binnen de tijdslimiet.
Promotie: Mw. M. Roskes: Motivated Creativity: A conservation of energy approach. Promotor is dhr. prof. dr. C.K.W. de Dreu. Co-promotor is dhr. prof. dr. B.A. Nijstad (RUG). 27 februari 2013.