Chronisch zieken met zware depressie baat bij behandeling met Collaborative Care

Met de methode van Collaborative Care zijn zware depressies bij patiënten met diabetes, COPD (luchtwegen) en hartziekten goed te behandelen.

Promotie Kirsten van Steenbergen

Dat leidt niet alleen tot minder depressieve klachten bij de patiënten, maar ook tot minder behoefte aan medische handelingen vanwege hun chronische lichamelijke ziekte.

Dit stelt Kirsten van Steenbergen in haar proefschrift ‘Depression in chronic medically ill patients. A thesis from the Netherlands Depression Initiative’ waarop zij vrijdag 6 september 2013 promoveert aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Collaborative Care
Collaborative Care is oorspronkelijk in Amerika ontwikkeld, een methodiek waarbij fysieke en mentale zorg worden geïntegreerd. Het liet daar goede resultaten zien bij de behandeling van depressie in de huisartsenpraktijk. In Nederland rees de vraag of deze behandeling ook in andere situaties goede resultaten zou opleveren. Dit werd geëvalueerd onder leiding van prof. dr. Van der Feltz-Cornelis in het kader van het Depressie Initiatief van het Trimbos-Instituut. Het onderzoek werd gefinancierd door het Innovatiefonds Zorgverzekeraars. Collaborative Care werd in drie situaties bestudeerd: de huisartsenpraktijk, de arbeidsgeneeskundige praktijk en het ziekenhuis.

Behandeling in ziekenhuis
In het proefschrift van Van Steenbergen wordt een nieuwe vorm van Collaborative Care voor de behandeling van depressieve chronisch zieken geëvalueerd. Haar focus lag daarbij op behandeling van de depressie in het ziekenhuis. Steenbergen voerde haar onderzoek uit in vijf algemene ziekenhuizen onder leiding van het Trimbos-Instituut.

Patiënten met een chronische ziekte in combinatie met een ernstige depressie kregen een consultatief psychiatrisch verpleegkundige (CPV) als ‘care manager’ toegewezen. Deze coördineerde en plande de behandeling in samenspraak met de consulent psychiater van de psychiatrisch consultatieve dienst en de medisch specialist die de diabetes, hartziekte of COPD (ziekte aan luchtwegen)behandelde. Daarnaast gaf de care manager gedurende twaalf weken directieve psychotherapie gericht op probleemoplossing (‘Problem Solving Treatment’).

Ondersteuning computerprogramma
Elke twee weken werd de voortgang geëvalueerd met een vragenlijst en werd de behandeling zo nodig aangepast, bijvoorbeeld door medicatie voor te schrijven of een intensievere psychotherapeutische behandeling te volgen. Bij het zetten van vervolgstappen werden de behandelaars ondersteund door een speciaal ontwikkeld computerprogramma. Bij twijfel werd de consulent psychiater geraadpleegd. Deze behandeling werd vergeleken met de in Nederland gebruikelijke zorg.

Uit het onderzoek van Van Steenbergen bleek dat met de methode van Collaborative Care zware depressies bij patiënten met diabetes, COPD en hartziekten goed te behandelen zijn. Dat leidt niet alleen tot minder depressieve klachten bij de patiënten, maar ook tot minder behoefte aan medische handelingen vanwege hun chronische lichamelijke ziekte.

Van Steenbergen deed haar onderzoek bij het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg (iBMG) en werkte bij het Trimbos-Insituut. Het proefschrift ‘Depression in chronic medically ill patients. A thesis from the Netherlands Depression Initiative’ kunt u downloaden op de website van het iBMG.

Plaats een reactie