Het verhogen van de inname van ‘goede’ kaliumzouten kan een belangrijke bijdrage leveren aan het verbeteren van de bloeddruk in de bevolking. Het gunstige effect van kalium is naar schatting zelfs vergelijkbaar met de bloeddrukverlaging die te bereiken is door de inname van ‘slechte’ natriumzouten (voornamelijk keukenzout) bijna te halveren.
Dat stellen Linda van Mierlo en collega’s van Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR, en Unilever in een studie waarin de consumptie van kalium in 21 landen is onderzocht. Een artikel over hun bevindingen verschijnt in het tijdschrift Archives of Internal Medicine.
De kans op hart- en vaatziekten is hoger naarmate de bloeddruk hoger is. In westerse landen, waaronder Nederland, heeft slechts 20-30 procent van de bevolking een ‘optimale’ bloeddruk, waarbij de bovendruk (systolische druk) lager is dan 120 mm Hg* en de onderdruk (diastolische druk) lager is dan 80 mm Hg. Bij vrijwel iedereen neemt de bloeddruk toe met de leeftijd. Mannen hebben vaker een hoge bloeddruk dan vrouwen.
Voeding en leefstijl spelen een belangrijke rol bij het handhaven van een gezonde bloeddruk. Het eten van veel natrium en weinig kalium is ongunstig voor de bloeddruk. Het verlagen van de consumptie van natrium en het verhogen van de consumptie van kalium zijn daarom twee goede manieren om de bloeddruk te verbeteren.
De studie van voedingsonderzoekers van de afdeling Humane Voeding van Wageningen University en van de afdeling Nutrition & Health van Unilever laat zien dat de gemiddelde kaliuminname in 21 landen, waaronder de VS, China, Nieuw Zeeland, Duitsland en Nederland varieert van 1,7 tot 3,7 g per dag. Deze inname is beduidend lager dan de 4,7 g per dag, die wordt aanbevolen gebaseerd op de positieve gezondheidseffecten bij dit niveau van inname.
Een hypothetische toename van de huidige kaliuminnames in de verschillende landen tot de aanbevolen hoeveelheid zou de systolische bloeddruk in de bevolking met 1,7 tot 3,2 mm Hg kunnen verlagen. Dit komt overeen met de verlaging die zou optreden wanneer de consument 4 g minder zout per dag zou binnenkrijgen. Zowel de inname van kalium als natrium zijn dus van belang voor de preventie van hoge bloeddruk.
Uit eerdere studies blijkt dat het verminderen van zout in de voeding de bloeddruk kan verlagen en het aantal sterfgevallen aan hart- en vaatziekten in Nederland met 2500 per jaar kan verminderen. De Nederlander krijgt gemiddeld ca. 9 tot 10 g keukenzout per dag binnen, terwijl 6 g wordt aanbevolen volgens de Richtlijnen Goede Voeding. Internationaal wordt door de WHO zelfs 5 g per dag aanbevolen. Het meeste keukenzout zit in bewerkte producten, zoals brood, kant-en-klaarmaaltijden, soepen, sauzen, hartige snacks en pizza’s. Een effectieve manier om de kaliuminname te verhogen is door een betere naleving van de richtlijnen voor een gezonde voeding, waaronder een verhoging van de consumptie van groenten en fruit. Daarnaast kan het gebruik van mineraalzouten in bewerkte voedingsmiddelen – waarin natrium deels vervangen is door kalium – bijdragen aan een verbetering van de inname van zowel natrium als kalium.
* mm Hg = millimeter kwikdruk.