Mensen met overgewicht hebben meer risico op overeten omdat ze gevoeliger zijn voor voedselgerelateerde prikkels als ze honger hebben én het feit dat ze minder goed kunnen beslissen om te stoppen met eten als ze voldaan zijn.
Fotocredits: Jasmine (cc)
De hersenactiviteit van mensen met overgewicht verschilt duidelijk van degenen met een gezond gewicht als ze foto’s van voedsel te zien krijgen, zowel voor als na het eten. Dat blijkt uit onderzoek van een UM-onderzoeksgroep onder leiding van dr. Mieke Martens, waarover ze publiceren in de Maart-editie van ‘The American Journal of Clinical Nutrition’.
Obesitas wordt simpelweg veroorzaakt door het chronisch meer dan nodig consumeren van calorieën. Waarom echter sommige mensen gevoeliger zijn voor het ontwikkelen van obesitas blijft de vraag. Wetenschappers zijn in staat om de neurale activiteit na te gaan in verschillende delen van het brein waarvan we weten dat deze betrokken zijn bij het bevorderen en het afremmen van eten; echter weinig van deze studies hebben rekening gehouden met de effecten van lichaamsgewicht hierop en het al dan niet hebben van honger, wat toch een belangrijke modulerende factor is.
Onderzoeksopzet
Het verschil in hersenactiviteit werd aangetoond via MRI-onderzoek. Door neurale activiteit te traceren in verschillende voedselgerelateerde gebieden in het brein vinden wetenschappers verschillen tussen normaal- en overgewichtige individuen, zowel voor als na een maaltijd. In totaal werden veertig gezonde mannen en vrouwen met een body mass index (BMI) tussen de 20 en 35 bestudeerd. Een BMI tot 25 werd beschouwd als gezond gewicht, de rest als overgewicht. De deelnemers werden geobserveerd na een nacht vasten en vervolgens na het consumeren van een standaard ontbijt. De activiteit van verschillende gebieden in het brein die gerelateerd zijn aan de belonende waarde van voeding werd bepaald door middel van MRI; tijdens deze beeldvorming kregen de proefpersonen foto’s te zien van voedsel- en niet voedsel items.
Het bleek dat de activiteit in de meeste hersencentra gerelateerd aan de belonende waarde van voeding lager was na het eten van het ontbijt in vergelijking met die tijdens de gevaste toestand, onafhankelijk van het lichaamsgewicht. Echter, in de gevaste toestand was de activiteit in de anterior cingulate cortex meer uitgesproken bij de mensen met overgewicht in vergelijking met de andere groep proefpersonen. Dit duidt op een sterke anticipatie op beloning. Deze trend keerde zich om na het eten van het ontbijt; dan was de signalering van beheersing in de prefrontale cortex lager in de groep met overgewicht, wat duidt op het uitblijven van een beslissing bij deze groep om te stoppen met eten. Dat alles bij elkaar vergroot dus hun risico op overeten, concluderen de onderzoekers.
Redactioneel artikel
De publicatie gaat vergezeld van een redactioneel artikel van dr. Michael Lowe van Drexel University. Hij erkent de sterke kanten van deze studie maar merkt ook op dat deze tenminste evenveel vragen oproept als beantwoordt. Hij benadrukt het belang van de studies waarin gedrag en neuronale beeldvormingtechnieken gecombineerd worden, zoals die van dezelfde onderzoeksgroep van de UM, gepubliceerd door dr. Born en collega’s in onder meer hetzelfde tijdschrift in augustus 2011.