De invoering van een extra medisch inhoudelijke veiligheidscheck vlak voor een openhartoperatie lijkt bij te dragen aan de afname van ziekenhuissterfte en ernstige complicaties op de verpleegafdeling.
Openhartoperatie bij Isala Zwolle. Fotograaf: Frans Paalman fotografie.
Bovendien stimuleert het de communicatie tussen de diverse leden van het operatieteam en daarmee meer risicobewustzijn, gestructureerd overleg en aanspreekcultuur.
Dit blijkt uit resultaten van de afgelopen twee jaar bij het Isala Hartlongcentrum in Zwolle. Zorgverzekeraar Achmea heeft het Isala Hartlongcentrum recent subsidie toegekend om een promotieonderzoek te wijden aan het effect van de extra veiligheidscheck. Andere hartcentra in Nederland hebben al interesse getoond in deze werkwijze en artsen van het Isala Hartlongcentrum delen in de komende periode hun bevindingen met vakgenoten in de Verenigde Staten. Het centrum heeft de extra veiligheidscheck inmiddels ingevoerd bij alle hartoperaties in Zwolle.
Operatie op maat
Anesthesioloog-intensivist Arno Nierich en cardio-thoracaal chirurg George Brandon Bravo Bruinsma ontwikkelden, in samenwerking met het Isala Centrum patiëntveiligheid, een checklist waarmee vlak voor de incisie het persoonlijk risicoprofiel van de patiënt inzichtelijk wordt gemaakt. Het betreft extra informatie met hulp van een transoesofageaal echocardiogram (TEE) waarmee de structuur van de aorta in beeld wordt gebracht. Verder worden de risico’s benoemd ten aanzien van een bloeding door stollingsstoornissen, infectie of eventuele schade aan nieren, hersenen, longen of het hart zelf. Het team bespreekt samen aan de hand van de checklist of de geplande operatie moet worden aangepast aan de actuele, medische status van de patiënt. Daarmee wordt de operatie ook echt op maat uitgevoerd, passend bij wat de patiënt op dat moment nodig heeft.
Resultaten Isala Hartlongcentrum
Het Isala Hartlongcentrum heeft de extra veiligheidscheck ingevoerd in april 2011. Belangrijkste reden was dat de bestaande time-out en sign-out procedure als te algemeen werd ervaren voor openhartoperaties en het een extern opgelegde procedure betrof die te procedureel van karakter was. De extra veiligheidscheck is ingevoerd en op basis van regelmatige feedback, observaties en het inventariseren van ervaringen verder geperfectioneerd. Daarnaast ontwikkelden de perfusionisten een eigen controleronde voor de hartlongmachine en zijn ook zij aanwezig bij de extra veiligheidscheck. De veiligheidscheck wordt nu door 95% van de professionals ervaren als teaminspanning (2011: 55%, 2012: 93%), men spreekt elkaar meer aan op veiligheidsaspecten (2011: 60%, 2012: 72%) en men voelt zich veiliger om zaken aan te kaarten (2011: 73%, 2012: 82%). In de afgelopen drie jaar is bij Isala de ziekenhuissterfte na een openhartoperatie afgenomen met gemiddeld meer dan 15% per jaar (2010: 2,5%, 2011: 2% en 2012: 1,7%). Deze cijfers waren al laag vergeleken met de te verwachte sterfte en ten opzichte van het gemiddelde sterftecijfer in Nederland, maar desondanks bleek verbetering mogelijk.
25 jaar thoraxchirurgie in Zwolle
In 1988 werd gestart met cardio-thoracale chirurgie, longchirurgie en interventiecardiologie in Isala Zwolle. Binnen het Isala Hartlongcentrum is inmiddels veel ervaring opgebouwd in diagnostiek en behandeling van patiënten met complexe hart- en longziekten. Het Hartlongcentrum ziet deze ontwikkeling als een gezamenlijke expeditie, die alleen kan slagen door intensieve samenwerking tussen thoraxchirurgen, cardiologen, longartsen, thoraxanesthesiologen en perfusionisten. Op vrijdag 24 januari 2014 viert het Isala Hartlongcentrum dit jubileum samen met huisartsen, verwijzers en medewerkers tijdens een hoogstaand wetenschappelijk programma.
Meer informatie: www.isala.nl/thoracicexpedition
Afname ziekenhuissterfte door extra medische veiligheidscheck – http://t.co/TVc4dZV9nz – @IsalaZwolle
— Gezondheidskrant (@Gezondheidskrnt) 17 januari 2014