Het aantal verloskundigen is de laatste tien jaar met meer dan de helft toegenomen. Nog steeds heeft het merendeel een eigen praktijk, maar vooral het aantal klinisch verloskundigen in de ziekenhuizen is sterk gegroeid. Van meer dan 240 in 2000 tot meer dan 640 in 2010, zo blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL in het Tijdschrift voor Verloskundigen.
Tien jaar geleden was er nog een tekort aan verloskundigen. Inmiddels is het aantal verloskundigen sterk toegenomen en zijn de tekorten verdwenen. Wel is er binnen de beroepsgroep een verschuiving te zien. Was de verloskundige rond de eeuwwisseling vooral werkzaam in de eerste lijn, inmiddels werkt een aanzienlijk deel in het ziekenhuis. Deze klinisch verloskundigen zijn niet meer weg te denken uit de verloskamers van de ziekenhuizen. Aanvankelijk werkten ze in 40 ziekenhuizen, waaronder de acht academische ziekenhuizen, de opleidingsziekenhuizen en een paar niet-opleidingsziekenhuizen. Inmiddels hebben 80 ziekenhuizen (83% van de ziekenhuizen) verloskundigen in dienst.
‘Buitenlandse’ verloskundigen
De sterke groei van het aantal klinisch werkende verloskundigen komt door de toenemende vraag vanuit de ziekenhuizen. Daardoor is de ‘instroom’ (20%) veel hoger dan de ‘uitstroom’ van verloskundigen die stoppen met werken in het ziekenhuis (9,3%). Bij verloskundigen met een eigen praktijk was dit respectievelijk 8,6 en 5,8%. Ook deze groep groeit, maar het verschil tussen in- en uitstroom is minder groot.
Opmerkelijk is het grote aantal klinisch verloskundigen dat in het buitenland is opgeleid. Vanwege de beperkte opleidingsmogelijkheden in Nederland weken de afgelopen jaren veel studenten uit naar vooral België. Van de 488 verloskundigen die in het buitenland zijn opgeleid werkt bijna de helft (45%) in een ziekenhuis. Van alle klinisch verloskundigen in de Nederlandse ziekenhuizen is 34% in het buitenland opgeleid.
Organisatieverandering
“Nu in het merendeel van de ziekenhuizen verloskundigen betrokken zijn bij de zorg aan vrouwen die naar de tweede lijn zijn verwezen, moet dan de organisatie op de verloskundige afdelingen ook veranderen?”, vraagt NIVEL-onderzoeker Trees Wiegers zich af. “Dat is op dit moment volop in discussie. Er bestaan inmiddels ook verschillende vervolgopleidingen specifiek gericht op het werken in de kliniek, maar de vraag is of er wel zo’n sterk onderscheid gemaakt moet worden tussen thuis en ziekenhuis. Zou een afgestudeerd verloskundige niet bevoegd en bekwaam moeten zijn voor zowel werk in de kliniek als in de eerste lijn? De discussie hierover past in de huidige gedachtevorming rond ketenzorg, continuïteit van zorg en ‘integrated care’ in de verloskundige zorgverlening.”