De maanvis (Mola mola) die op Tweede Kerstdag aanspoelde op het strand van Egmond aan Zee is vanaf woensdag 4 januari 2012 tot en met het aansluitende weekend te zien in Naturalis in Leiden. Hij is ca. 107 cm lang en 85 cm hoog (van vintip tot vintip). Deze vis is te groot om in een vitrine te leggen, vandaar dat het publiek hem vanaf de balustrade in het museum beneden in het magazijn kan bekijken.
In de Noordzee is de maanvis een zeldzame vis die onregelmatig aanspoelt op de Nederlandse kust. Als het gebeurt, is dat wel altijd in dezelfde periode: van half november tot half januari, vaak rond kerstmis. In 2011 zijn er inmiddels zeker zes maanvissen aangespoeld: behalve dit exemplaar werd er op 23 december 2011 een in Bergen aan Zee gevonden en eind december twee in Zeeland. Er zijn ook maanvissen gezien op het strand van Katwijk en van Wassenaar, maar deze waren later weer verdwenen. De verwachting is dat met de komende storm nog meer maanvissen zullen stranden. 2005 was een uitzonderlijk maanvisjaar omdat er 15 exemplaren aanspoelden.
De soort komt voor in alle oceanen, zowel in tropische als meer gematigde streken. In het najaar trekken maanvissen naar het zuiden. Afhankelijk van stromingen en westerstormen komt een deel van deze vissen in de ‘fuik’ van de Noordzee terecht, die echter te ondiep en te koud voor ze is.
Zwemmende kop
De maanvis (Mola mola) is onmiddellijk te onderscheiden van alle andere vissen door zijn merkwaardige vorm. Het lijkt alsof hij alleen bestaat uit een kop met twee lange vinnen. Hij wordt dan ook niet voor niets zwemmende kop genoemd. Het Latijnse woord mola betekent molensteen; grote exemplaren hebben de vorm en de afmeting van een molensteen en de huid heeft geen schubben maar is net zo ruw als een molensteen. De rugvin en anaalvin zijn uitgegroeid tot lange flappen die hij gebruikt als een soort roeispanen om vooruit te komen. Aan de achterzijde van het lichaam heeft hij geen staart, maar een brede beweegbare zoom die dienst doet als roer. Een maanvis is erg log; hij heeft alleen spieren om zijn vinnen en het staartroer te bewegen.
Kwal of plastic
Maanvissen eten voornamelijk kwallen, maar soms vergissen ze zich en slokken ze een plastic zak op. Het kan zijn dat ze in de Noordzee te weinig of verkeerd voedsel vinden. Om hierover meer duidelijkheid te krijgen, bekijkt visonderzoeker Martien van Oijen de maaginhoud, om te zien wat de vissen gegeten hebben.