Landschapsbeheer Nederland heeft steeds meer vrijwilligers. Alle provinciale organisaties Landschapsbeheer hadden in 2011 samen bijna 62.000 vrijwilligers, waarvan 13.000 basisschoolkinderen. Daarmee is Landschapsbeheer Nederland de grootste groene vrijwilligersorganisatie. Alle gegevens zijn op een rij gezet in het overzicht ‘cijfers vrijwilligerswerk Landschapsbeheer Nederland 2011’.
Volgens de laatste tellingen in 2009 ging het om 51.000 vrijwilligers, maar dat zijn er nu dus beduidend meer. En daar is Landschapsbeheer trots op. De vele vrijwilligers zijn hard nodig, want door de terugtredende overheid blijft er veel landschapsonderhoud liggen, dat door vrijwilligers opgepakt moet worden om de kwaliteit van het landschap hoog te houden.
Landschapsonderhoud
De grootste groep vrijwilligers bestaat uit meer dan 21.000 landschapsonderhoudsvrijwilligers. Dit zijn de ‘klassieke’ landschapsbeheervrijwilligers die bijvoorbeeld wilgen knotten, houtsingels beheren en heggen onderhouden. Het gaat dan voornamelijk om zaagwerk in het winterseizoen, gemiddeld zo’n 40 uur per persoon.
De ‘landschapsonderhouders’ worden in toenemende mate ondersteund door middelbare scholieren, meestal maatschappelijke stagiairs, die individueel of klassikaal de handen uit de mouwen steken in het landschap. In 2011 ging het om meer dan 6.000 jongeren.
Wandelpadvrijwilligers
Een sterk groeiend type vrijwilligers is de ‘wandelpadvrijwilliger’. Hiervan zijn er bij Landschapsbeheer Nederland nu meer dan 1.000. Zij helpen bij het toegankelijk houden van de wandelpaden door boerenland. Het gaat dan om activiteiten als snoeien, maaien, maar ook herstel en aanleg van kleine bruggetjes, overstapjes en bewegwijzering. Ook zijn vrijwilligers actief bij de aanleg van wandelpaden door mee te denken over het traject en contacten te leggen met agrariërs.
Facilitering vrijwilligersgroepen
De vrijwilligers opereren meestal in zelfstandige groepen, al dan niet aangesloten bij bijvoorbeeld IVN of KNNV. Het gaat in totaal om ca. 1.000 in totaal, waarvan 700 landschapsonderhoudsgroepen en 300 groepen gericht op soortenbescherming. Bij deze laatste groep gaat het vooral om weidevogelbeschermers.
Deze groepen worden daarbij ondersteund door de professionals van de provinciale organisaties Landschapsbeheer. Het gaat om facilitering in de vorm van bijvoorbeeld het uitlenen van gereedschap, opleiding, cursussen over natuur- en landschap en werving van nieuwe vrijwilligers.
Jaarlijks tienduizenden landschapselementen onderhouden
De vrijwilligers verzetten met elkaar een enorme hoeveelheid werk. In 2011 werden bijvoorbeeld bijna 9.000 fruitbomen aangeplant of gesnoeid, meer dan 600 poelen en sloten onderhouden en 35.000 knotbomen geknot of aangeplant.
Weide- en akkervogelvrijwilligers zochten op meer dan 130.000 ha naar weidevogelnesten, waarbij er uiteindelijk bijna 50.000 nesten werden gevonden en indien nodig beschermd.
Waarde meer dan 30 miljoen euro
Vele handen maken licht werk. Dat gaat ook op voor landschapsbeheer. In totaal zetten de 62.000 vrijwilligers zich afgelopen jaar 1,4 miljoen uur in voor het landschap. Dat is meer dan 800 fte en vertegenwoordigt een economische waarde van meer dan 30 miljoen euro.
Uit deze cijfers blijkt eens te meer dat Nederland veel groene ‘handen-uit-de-mouwen-vrijwilligers’ telt en dat zij met elkaar veel voor ons landschap betekenen. Landschapsbeheer Nederland zet zich in voor deze vrijwilligers en zal hen, zoveel zij kan, blijven ondersteunen om hun belangrijke werk te kunnen blijven doen.