Wat is de relatie tussen diverse leefstijl- en omgevingsfactoren en het risico op kanker? Uit een Brits onderzoek blijkt dat 42,7% van de in 2010 ontstane kankers geassocieerd is met de 14 onderzochte leefstijl- en omgevingsfactoren. Verreweg de grootste risicofactor bij zowel mannen als vrouwen is het roken van tabak: 19,6 procent van alle nieuwe gevallen van kanker is hieraan gerelateerd. De mate van invloed van de diverse factoren was verschillend voor mannen en vrouwen.
De onderzoekers baseren hun bevindingen op de gegevens van ca. 134.000 nieuwe gevallen van kanker in het Verenigd Koninkrijk en leefstijl- en omgevingsfactoren van ca. 10 jaar daarvoor. Zij maakten onderscheid tussen 14 verschillende leefstijl- en omgevingsfactoren en 18 verschillende vormen van kanker.
Mannen
Bij mannen was, na het roken van tabak (23%), een slecht dieet met een suboptimale consumptie van fruit en groenten gerelateerd aan 6,1% van de kankergevallen, gevolgd door werk gerelateerde blootstelling (4,9%), alcoholconsumptie (4,6%), overgewicht (4,1%) en vleesconsumptie (3,5%) en UV straling (3,5%).
Vrouwen
Bij vrouwen stond, na het roken van tabak (15,6%), overgewicht op de tweede plaats, gerelateerd aan 6,9% van de gevallen van kanker, gevolgd door infecties (3,7%), UV straling (3,6%), suboptimale consumptie van groente en fruit (3,4%), en alcoholconsumptie (3,3%).
Optimaal?
De onderzoekers zijn in de berekeningen uitgegaan van een ‘theoretisch optimaal blootstellingsniveau’ voor de leefstijl- en omgevingsfactoren. Voor alcoholconsumptie hebben zij ‘totale onthouding’ als optimum genomen. Er kunnen vraagtekens bij geplaatst worden in hoeverre dit een terecht uitgangspunt is. De associatie van alcohol met diverse vormen van kanker, met uitzondering van borstkanker, ontstaat pas bij overmatige consumptie. Ook is er overtuigend wetenschappelijk bewijs voor een J-vormige relatie tussen alcoholconsumptie en het risico op het diverse andere ziekten (o.a. hart- en vaatziekten, diabetes) en op totale mortaliteit.
Implicaties
Het onderzoek werd gepubliceerd in de British Journal of Cancer. De resultaten zijn van belang voor overheid en maatschappelijke organisaties bij het bepalen van prioriteiten bij de preventie van kanker. De resultaten kunnen echter niet zonder meer worden door vertaald naar het individuele niveau. In de werkelijkheid is kanker vaak het gevolg van een complex van diverse leefstijl- en omgevingsfactoren.